Van loopjongen tot welgestelde middenstander

Van loopjongen tot welgestelde middenstander

Scholten is belangrijk voor de economische ontwikkeling van de provincie Groningen. Ook voor de 3 jongens uit het gezin Stege-Cornelius is hij bepalend voor hun verdere leven. Geert, de jongste,  leert deze Willem Albertus Scholten in zijn beginjaren zelfs persoonlijk kennen en heeft de rest van zijn leven een zakelijk maar ook vriendschappelijk contact met hem.
De eerste tijd zet Geert ’s morgens en ’s avonds koffie en haalde hij bij Meurs ’s middags een maattijd voor Scholten. Scholten was echter niet tevreden over deze afhaalmaaltijden. Het was vaak koud en daarom besprak hij met de Sagomaker en de kuiper die bij hem in dienst waren om Geert voortaan het eten te laten koken. De kosten hiervoor hebben ze samen gedeeld.Willem Albert Scholten kwam in september 1841 naar Hoogezand en begon daar met het bouwen van zijn fabriek aan het Foxholster meer. Tijdens de bouw van de fabriek nam hij zijn intrek bij kosthuis Meurs in Martenshoek en hield hij ook een dagboek bij (1). Vanaf half januari 1842 was de fabriek zover klaar dat hij er ook slapen kon en nam hij Gerhardus (Geert) Bernardus Stege als loopjongen in dienst.  Gerardus (Geert) Bernardus Stege was de jongste telg uit het gezin Stege-Cornelius. Dankzij een aantal bewaarde brieven en aantekeningen uit het archief van de Scholten aardappelmeelfabriek is er vrij veel over Geert bekend. Geert leert al op 14-jarige leeftijd de dan nog onbekende fabrikant Willem Albert Scholten kennen. Hij komt bij hem in dienst als loopjongen en als kok. De eerste tijd zet Geert ’s morgens en ’s avonds koffie en haalde hij bij Meurs ’s middags een maattijd voor Scholten. Scholten was echter niet tevreden over deze afhaalmaaltijden. Het was vaak koud en daarom besprak hij met Nijenhuis en Palm die bij hem in dienst waren om Geert voortaan het eten te laten koken. Nijenhuis werkte als sagomaker bij Scholten en Palm als kuiper. De kosten voor de maaltijden werden samen gedeeld.  Als Nijenhuis in 1842 trouwt eten Scholten, Palm en Geert ’s morgens en ’s avonds met z’n drieën. Bij het ontbijt stond er steevast spekpannenkoeken op het menu. ’s Middags eet Palm bij zijn kosthuis. Geert en Scholten nuttigen dan met z’n tweeën de maaltijd. Dit gaat zo door tot aan het huwelijk van Scholten in 1847.  Scholten en Geert leren elkaar in die tijd goed kennen en er ontstaat een vriendschap die tot aan de dood van Geert stand zal houden.

Bladzijde uit het aantekeningenboek van Scholten

In tegenstelling tot zijn oudere broers heeft Geert wel lezen en schrijven geleerd. Het was in die tijd echter gebruikelijk dat de kinderen al vroeg aan de arbeid gingen en op die manier een bijdrage leverden aan de kost. Pas met het aannemen van de kinderwet van Van Houten in 1874 werd het verboden om kinderen onder de twaalf jaar in fabrieken te laten werken. Ook ging de gewone arbeider lang niet altijd naar school. De leerplicht werd pas in 1900 ingevoerd. Ook voor Geert was dit van huis uit dus niet weggelegd, maar waarschijnlijk heeft Scholten hem tijdens hun gezamenlijke uurtjes het lezen en schrijven bijgebracht. Het heeft Geert wel geholpen in zijn verdere leven.  In dienst van Scholten wordt Geert van loopjongen bevorderd tot opzichter in de fabriek, maar hij groeide al snel met hulp van Scholten uit tot commissionair en winkelier in voornamelijk aardappelen.

In 1857 trouwt Geert met Eva Boersema, maar het echtpaar krijgt nooit kinderen. Ze kopen een huis in Martenshoek en starten daar een kleine kruidenierswinkel waar voornamelijk Eva voor zorgt. Geert is dan werkzaam als commissionair, een tussenpersoon die als vertegenwoordiger voor zijn opdrachtgever werkt. Meestal activiteiten in de koop en verkoop van goederen. De belangrijkste opdrachtgever voor Geert blijft Scholten, die via Geert onder andere aardappelen, wortelen en stro koopt.

Deel dit bericht met anderen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.